Bir yılda dört mevsimi yaşamanın lüksünü bizlere sunan ülkemiz, sahip olduğu bitki örtüsü çeşitliliği sayesinde de zengin besin maddelerini bizlerle buluşturuyor. Bu yazımızda ise, zengin besin maddelerinden olan ve içeriğiyle sofralarımızın vazgeçilmezi haline gelen “bal”dan söz edeceğiz. 1 gram balın üretilmesi için bir arının 4 binden fazla çiçeği gezdiğini düşünürsek zengin bir içerikten söz etmek kaçınılmaz hale geliyor.
Bir yılda dört mevsimi yaşamanın lüksünü bizlere sunan ülkemiz, sahip olduğu bitki örtüsü çeşitliliği sayesinde de zengin besin maddelerini bizlerle buluşturuyor. Bu yazımızda ise, zengin besin maddelerinden olan ve içeriğiyle sofralarımızın vazgeçilmezi haline gelen “bal”dan söz edeceğiz. 1 gram balın üretilmesi için bir arının 4 binden fazla çiçeği gezdiğini düşünürsek zengin bir içerikten söz etmek kaçınılmaz hale geliyor.

Türkiye’de Bulunan Bal Çeşitleri

Bir yılda dört mevsimi yaşamanın lüksünü bizlere sunan ülkemiz, sahip olduğu bitki örtüsü çeşitliliği sayesinde de zengin besin maddelerini bizlerle buluşturuyor. Bu yazımızda ise, zengin besin maddelerinden olan ve içeriğiyle sofralarımızın vazgeçilmezi haline gelen “bal”dan söz edeceğiz. 1 gram balın üretilmesi için bir arının 4 binden fazla çiçeği gezdiğini düşünürsek zengin bir içerikten söz etmek kaçınılmaz hale geliyor.

   Balın faydaları saymakla bitmeyecek kadar fazla olsa da mikrop öldürücü özelliğinden ve göz ağrılarını gidermek için kullandığından söz ederek konuya giriş yapabiliriz. Aynı zamanda karın ağrılarına iyi gelen ve mideye ferahlık veren bal; mide ve bağırsakta meydana gelen yaraları tedavi etmede de oldukça iyidir.

   Şimdi, sağlığımız için sayısız faydaya sahip olan üretmesi de bir hayli emek gerektiren balın ülkemizdeki en yaygın bilinen çeşitleri ve ne gibi faydaları olduğuna göz atalım.

1. Akasya balı

   Akasya balı, Artvin yöresindeki doğal bitki örtüsü ormanlarında bulunan Akasya ağacının çiçek özlerinin toplanmasıyla oluşuyor. Doğal koşullar göz önüne alındığında kendine has bir aroması vardır. Çok özgün bir baldır.

   Faydaları: Akasya balı, özellikle sinir sistemini koruyan ve güçlendiren bir bal olarak bilinir. Ağız yaralarının tedavisi, akciğer hastalıklarının iyileştirilmesi, bağırsak iltihabının, bel ağrılarının, cilt lekelerinin giderilmesi, hafızanın güçlendirilmesi ve kanın temizlenmesi gibi işlevleriyle sağlığı korumaya yardımcıdır.

2. Anzer balı

  Rize’nin Ayder yaylasında üretilen Anzer balı, oldukça ünlüdür ve eşsiz özelliklere sahiptir. Yapılan araştırmalara göre Ayder Yaylasında yaklaşık 450 – 500 çiçek çeşidi bulunuyor ve bunların içerisindeki 80-90 endemik çiçek yalnızca bu bölgede yer alıyor. Ayder Yaylasında Haziran ayının son haftasında arılar, çiçeklerle buluşur ve ağustos ayının ortasına dek ballarını tamamlar. Yaylanın o yılki iklim şartlarına göre ağustos ayının birinci ya da ikinci haftasında başlayan hasat işlemiyle ballar kovanlardan alınır. Ayder’de çok fazla ağaç yetişmediği için Anzer balında yalnızca bu yaylada yetişen endemik çiçeklerin polenleri bulunur. Bu nedenle de balın sahte olup olmadığını anlamak için polen analizleri yapılır.

   İçinde herhangi bir katkı maddesi olmayan ballar, ısıl işlem görmeden sağılır. Sıcaklığın 40 derecenin üzerine çıkması durumunda bal içerisindeki enzimler ve polenler etkisiz hale gelir bu yüzden Anzer balının üretiminde soğuk sağım tekniği kullanılır.

   Faydaları: Kahvaltılık bir bal olmayan Anzer balı, genellikle hastalıklar için tüketilir. Özellikle çabuk enerjiye dönüşen bir hazır gıda olmasından dolayı, sporculara güç vermek ve yorgunluklarını hafifletmek için kullanılır. Faydaları saymakla bitmeyecek kadar fazla olan Anzer balı, birçok hastalık, yara ve ağrının tedavisinde de oldukça etkilidir. Besin değerleri oldukça yüksektir. Kaliteli bir bal olduğu için abartılı bir şekilde de kullanılmamalıdır.

3. Ayçiçek balı

   Ayçiçeği, Trakya bölgesi deyince aklımıza gelen ve çok şık yetiştirilen bir bitki türüdür. Arılar ayçiçeğinden nektar alırken, aynı zamanda bitkinin tozlaşmasına katkıda bulunur ve döllenmesini sağlar. Bu şekilde ürün kalitesine de katkı vermiş olur. Kovandan alındığında altın sarısı renginde olan Ayçiçek balı, kendine özgü bir tada sahiptir. Ayçiçek balı çok çabuk şekerlenir. Elde edilmesi ucuz ve kolaydır. Bu yüzden, arıcılar tarafından genellikle kovanlarda kış yiyeceği olarak kullanılır. Çiçek balıyla karıştırılıp satılabilir. Helva işleminde de kullanılır.

   Faydaları: Doğal bir ateş düşürücü özelliği olan ayçiçek balı, bağışıklık sistemini güçlendirmesinin yanında akciğer ve birçok kanser çeşidinin tedavisinde de kullanılır. Vücuda zindelik verdiği için günlük olarak tüketilebilir.

4. Çam balı

   Dünya çam balı üretiminde ülkemiz liderdir. Çam balı üretiminin yüzde 90’ı ülkemizde yapılır. Çam balının en önemli özelliklerinden biri, kıvamı bozulmadan veya donmadan yıllarca saklanabilmesidir.  Üretimi ise bir hayli ilginçtir: Çam ağaçlarında yaşayan ve “basra” olarak bilinen canlıların salgıladığı tatlı maddeleri bal arıları toplar ve değiştirir.

   Çam balının oluşumu iki aşamada gerçekleşir. Bu bal çeşidi, diğer ballardan ayrı olarak arıların çiçeklerden topladığı nektarlarla değil, çam ağaçları üzerinde oluşan reçinelerin işlenmesiyle elde edilen bir salgı balıdır. Daha çok Ege ve Akdeniz bölgelerinde üretilir. İlkbahar – sonbahar aralığında işlenen bu bal, koyu bulanık kahverengi bir renktedir. Keskin bir tadı ve çam ağacına özgü bir kokusu vardır.

   Faydaları: Besin değeri biraz düşük olmasına rağmen boğaz rahatsızlıklarına çok iyi gelir. Şekerlenmeye karşı dayanıklıdır. Tıpta ve gıda sektöründeki birçok üründe doğal katkı maddesi olarak kullanılır.

5. Çiçek balı

   Ülkemizin genelinde üretilen Çiçek balı, çok farklı ve karışık çiçek bitki örtüsünün bir arada bulunduğu yerlerde üretilen bir baldır. Yoğunluk olarak farklı bir çiçeğin ağırlıkta olmadığı yerlerde üretilen bal, çiçek balı olarak adlandırılır. Örneğin yakınlarında kestane ağaçlarının bulunduğu bir yerde çiçek balı üretimi yapmak zordur. Burada arılar nektar toplarken kestane ağaçlarından da bal toplayacağı için kestane balının kokusu ağır basar. Ancak arıların nektar topladığı yan kollarda bulunan çiçekler normal çiçek bitki örtüsünü değiştirmeyecek çiçekler ise  arıların farklı ağaç ve bitkilerden nektar alması mümkündür.

   Faydaları: Kanser hastalıkları, idrar yolu enfeksiyonları, kalp hastalığı ve sivilcelenme gibi sağlık sorunlarıyla mücadelede etkili olan çiçek balı, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. Kolesterol düşürücü bir etkiye sahip olan çiçek balı, yaşlanmayı geciktirmesi ve kilo kontrolüne katkısıyla da favori ballar arasındadır.

6. Delibal (Orman gülü balı)

   Ormangülü bitkisi, Kaçkar Dağları’nın eteklerinde yaklaşık 1500-1800m. rakımlı ormanlık alanlarda yetişir. Bu bölgede kovanlar, ormanın bitip yaylanın başladığı yere yakın bir noktaya konulur. Bu sayede arılar, orman bitkilerinin çiçeklerinin yanı sıra yayla çiçeklerinden de bal üretebilir.  Türkiye’deki tüm Orman gülleri baz alındığında, yalnızca Kaçkar eteklerinde yetişenler, arıların bal yaptığı sürede çiçek açar. Bu bal, yerli safkan ve Kafkas cinsi arılar tarafından üretilen özel bir bal türüdür. Doğal koşullarda meydana gelen kendine has aroması ile çok özgün bir bal olan Orman gülü balı halk arasında “delibal” ismiyle de bilinir.

   Faydaları: Tedavi edici ve tatlandırıcı olarak kullanılan delibal; sinir bozuklukları, şeker hastalıkları, yüksek tansiyon, mide ve bağırsak problemleriyle mücadelede eden kişiler için de oldukça yardımcı bir besindir. Sabahları aç karnına bir çay kaşığı delibal almak, mideyi ve boğazı temizler ve mide yaralarını iyileşmesine yardımcı olur. Aç karnına bal – sirke karışımı da içilebilir. Delibal bu şekilde tüketildiğinde, vücudu temizlemeye başlar. Metabolizmayı hızlandırır ve vitamin kaybı olmadan kilo vermeye yardımcı olur.

   Deli balın az miktarda tüketilmesi gerekir. Günlük tüketimin 1 çay kaşığını aşmaması gerekir. Aksi takdirde baş dönmesi, sersemlik, sarhoşluk ve ishal meydana gelir. Çok yüksek oranda tüketiminde ise tükürükte artış, nabız düşmesi gibi durumlar baş gösterir. Hatta kan basıncının düşmesine neden olarak zehirlenme yapabilir ve ölüme bile neden olabilir.

7. Karakovan balı

   İçi oyuk, iki tarafı tapayla kapatılmış bir kütüğün içine arıyı oturtarak yapılan, biraz ilkel ama en doğal arıcılık türünün meyvesidir Karakovan balı . Balı diğer ballardan farklı kılan özelliği, içindeki peteği de dahil olmak üzere her şeyin tamamen doğal olmasıdır. Asla insan elinin değmez. Petekler doğal olduğu için süzmeden tüketilir. Bunun sayesinde mum ve balın yanında polen de daha fazla tüketilmiş olur.

   Balın rengi her zaman aynı olmaz. Bu renk, balın yapısını oluşturan elemanların farklı dalga boyunda olan ışıkları farklı şekilde emmelerine; bal özünün toplandığı çiçeklere ve toplandığı bölgeye göre renksizle koyu esmer arasında değişir. Bu balın kalitesini belirleyen şey ise, kovanın içinde olduğu floranın zenginliğidir.

   Faydaları: Kışın baş gösteren hastalıklara karşı vücudu korur. Direnci artırır. Her gece bir bardak ılık karakovan ballı süt içildiğinde bu, vücudu hastalıklara karşı korur. Sabahları aç karnına bir tatlı kaşığı alınmasında fayda vardır. Bu, mide ve boğazı temizler, mide yaralarını iyileştirir. Aşırıya kaçmamak şartıyla kahvaltılarda da tüketilebilir. Karakovan balı herhangi bir şekilde ısıtılıp ve pişirilmemelidir. 1 yaşından küçük çocukların da yemesi sağlıklı değildir.

8. Keçiboynuzu balı

   Arıların çoğunluğunu tek bir çiçekten topladığı ballara monoflora bal adı verilir. Keçiboynuzu balı da yoğunlukla keçiboynuzu ağaçlarının çiçeklerinden toplandığı için monoflora türü bir baldır.

   Faydaları: Keçiboynuzu ağacı, kalsiyum bakımından çok zengin bir içeriğe sahiptir. E vitamini içermesi nedeniyle öksürüğe, gribe, kemik erimesine ve kansızlığa karşı iyi gelir. Balgam söktürmede, bronşları açmada, nefes darlığında oldukça etkilidir. Sigara tiryakilerine de oldukça faydası vardır. Yüksek vitaminler ve mineraller içerdiği için diş ve diş etleri üzerinde olumlu etki yapar. Kalbe faydalıdır, çarpıntıyı önler, insan vücuduna giren radyasyonu dışarı atar. Doğal bir doping olarak bilinir.

Yazar: İsmail Demir

Bu yazının tüm hakları www.pophaber.com‘ a aittir.

Pop Haber

Push-ups are essential for home workouts. Make sure you're in good shape to get maximum benefits. Your spine should be straight and in line with your hips that you haven't lowered. You usually need to open your palms a little more than your shoulders, but you can open your arms for better chest work or bring them closer together for better arm work. You should also do incline push-ups for better overall muscle development.

How to Build Muscle at Home?

Push-ups are essential for home workouts. Make sure you're in good shape to get maximum benefits. Your spine should be straight and in line with your hips that you haven't lowered. You usually need to open your palms a little more than your shoulders, but you can open your arms for better chest work or bring them closer together for better arm work. You should also do incline push-ups for better overall muscle development.