Pnömoni, yani halk arasındaki ismiyle zatürre, akciğerlerin iltihaplanması sonucu oluşan bir hastalıktır. Özellikle sonbahar mevsiminde baş gösteren, gencinden yaşlısına herkeste görülebilen zatürre, akciğerlerde bakteri ve çeşitli mikroorganizmaların üremesiyle başlar. Daha sonra akciğerlerde zayıflık oluşmaya başlar. Bu zayıflık yüzünden boğazda ve sindirim kanalında bulunan, normalde vücut direncimiz sayesinde hissetmediğimiz mikroplar akciğerimize ulaşmasıyla zatürre oluruz. Şimdi, tüm insanların ortak problemi olan zatürreyi daha yakından tanıyalım.
Zatürre (Pnömoni) Belirtileri Nelerdir?
Üşüme ve titreme, 39- 40 dereceye kadar çıkan yüksek ateş, öksürük, yeşil veya sarı renkli iltihaplı balgam çıkarma ve yanlarda ağrılar olabilir. Bazı zatürre türleri ise sinsice başlar. Birkaç gün devam eden iştahsızlık, halsizlik, eklem ve kas ağrılarıyla beraber kuru öksürük, yüksek ateş, bulantı, kusma, baş ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Bu şikayeti olan hastalar mutlaka doktora görünmelidir. Zatürre ihmal edilmemesi gereken bir hastalıktır. Erken teşhis edilmesi ve gecikmeden tedaviye başlanması ölümleri ciddi oranda azaltır. Hastanın şikayetleri ile zatürre belirtileri uyumlu ise genellikle yapılan muayene ve akciğer röntgenindeki bulgularla zatürre teşhisi konulabilir. Gerekli görülürse kan ve balgam tahlilleri de yapılabilir.
Zatürre Bulaşıcı Mıdır?
Zatürreye zemin hazırlayan grip ve benzeri tehlikeli solunum yolu enfeksiyonları bulaşıcıdır. Hapşırık ve öksürükle veya ağız ve burundaki sıvıların bardak, mendil, çatal- kaşık gibi eşyalara bulaşarak bu eşyalar aracılığıyla diğer kişilere geçebilir. Zatürre tüm dünyada ve ülkemizde en sık görülen ve en fazla ölüme neden olan hastalıklardan birisidir. Özellikle bebeklerde, çocuklarda, yaşlılarda ve başka ciddi bir hastalığı olan kişilerde zatürre daha ölümcül olabilmektedir. Yani, bir kişinin zatürreye yakalanmasını kolaylaştıran çeşitli risk faktörleri vardır. Ama bunlardan korunmak mümkündür ve bu sayede zatürre önlenebilir.
Erişkinlerde Zatürre Oluşumunu Kolaylaştıran Risk Faktörleri
- İleri yaş
- Kronik hastalıklar: Akciğer hastalıkları (KOAH, bronşektazi, akciğer kanseri), kalp ve böbrek rahatsızlıkları, karaciğer hastalıkları, şeker hastalığı, sinir sistemi sorunları, yutma güçlüğü yapan durumlar (çene, kas, sinir hastalıkları, tümörler, yemek borusu hastalıkları), bağışıklık sistemi sorunları (AIDS, kan ve lenf bezi kanserleri)
- Sigara kullanımı
- Alkol alımı
- Kusmalar
- Geçirilmiş uzun süreli ameliyatlar
- Grip salgınları
Zatürreden Korunma Yolları
Zatürreden korunmak için zatürre oluşumunu kolaylaştıran olumsuz faktörlerin düzeltilmesi gerekir. Bu nedenle kronik hastalıkların uygun şekilde takip ve tedavi edilmesi, stresten kaçınma, dengeli beslenme ve hijyenik barınma koşullarının sağlanması gerekir. Buna ek olarak alkol, tütün ve ilaç bağımlılığının kontrol altına alınması ile ağızdan mideye doğru gidecek zararlı bakterilerin önüne geçilerek riskin azaltılması gerekir.
Zatürreye yol açabilen ağır grip salgınları sırasında kalabalıkla temasın azaltılması, maske kullanılması ve özellikle ağır bir grip geçiren kişilerin zatürre bulaştırma ihtimaline karşı aşılanması korunma için önemlidir.
Grip virüsünün bizzat kendisi zatürreye yol açar. Aynı zamanda bu virüs, diğer mikroorganizmalara bağlı zatürre türlerinin ortaya çıkmasını da kolaylaştırır. Gribin ağır seyrettiği ve ölümcül olduğu zamanlar çoğunlukla zatürrenin gribe eşlik ettiği zamanlardır. Bu nedenle zatürrenin ve buna bağlı ölümlerin önlenmesi için grip salgınlarının önlenmesi de çok önemlidir.
Gripten korunmak üzere bir sürü aşı vardır. Bu aşılar bir yıl süreyle korunma sağlar. Grip aşıları her yıl eylül, ekim aylarında ya da en geç kasım ayında kas içine bir doz vurulmalıdır. Grip aşıları, özellikle gribe yakalanma riski yüksek veya grip olduğunda gribin ağır ve ölümcül olabileceği kişilere uygulanmalıdır.
Yazar: İsmail Demir
Bu yazının tüm hakları www.pophaber.com‘ a aittir.