Vitaminler, sağlıklı bir yaşam tarzının önemli bir parçası olan organik bileşiklerdir. Vitamin, hayat anlamına gelen Latince “vita” kelimesinden gelir. Vitaminler yağda eriyen ve suda eriyen olarak ikiye ayrılır. Bu yazımızda suda çözünen vitaminleri inceleyeceğiz.
C VİTAMİNİ
Suda erir, ısıya dayanıklı değildir, havaya maruz kaldığında oksitlenir. Vücuttaki birçok enzimatik reaksiyonda yer alır.
● Günlük C vitamini kullanımı ne kadar?
Günlük C vitamini ihtiyacı 75-90 mg’dır. Emzirme, yanıklar ve ateşli hastalıklarda ihtiyaç duyulan C vitamini miktarı 5-10 kat artırılabilir.
● C vitamininin işlevleri nelerdir?
C vitamininin vücuda birçok faydası vardır.
Bağ dokusunda hücreleri bir arada tutarak ve kolajen üretimini kolaylaştırarak cilde ve bağ dokusuna esneklik ve güç sağlar.
Bağışıklık sistemini güçlendirir ve enfeksiyonlara karşı koruyucudur.
Antioksidan bir vitamindir ve özellikle meme kanseri ve cilt kanseri gelişimini yavaşlatır.
Folik asit ve demirin emilimini kolaylaştırarak onu anemi gelişiminden korur.
● C vitamini hangi yiyeceklerde bulunur?
C vitamini yönünden zengin besinler arasında
Limon, portakal, mandalina gibi turunçgiller
Çilek, böğürtlen, kuşburnu,
Domates,
Lahana,
Patatesli ıspanak,
Marul,
Yeşil biber ve asma yaprağı gibi yeşil yapraklı sebzeler var.
● C vitamini eksikliğinde ne olur?
C vitamini eksikliğinde;
Dişlerde ve ette kanamalar, dişlerde anormallikler
Yorgunluk,
İsteksizlik
Eklem ağrısı
Eklem ağrısı ile birlikte iskorbüt hastalığına neden olur.
Sık görülen enfeksiyonlar ateşli hastalıklara karşı direnç eksikliğine neden olur.
TİAMİN (B1)
Suda çözünen bir vitamindir. Vücutta enerji metabolizmasında kullanılan en önemli vitaminlerden biridir. Vücutta depolanmayan bir vitamin olduğu için kullanılmayan kısım böbrekler yoluyla atılır.
● Günlük tiamin (B1) vitamini kullanımı ne kadar?
Bir kişinin alması gereken her 1000 kcal için 0,4 miligramdır.
● Tiamin (B1) vitamininin işlevleri nelerdir?
Ana enerji kaynakları olan karbonhidrat gibi besinlerin vücutta enerjiye dönüştürülmesini sağlar.
Tiamin ayrıca kalp sağlığının korunmasında da etkilidir.
Beyindeki beyin fonksiyonları ve enerji üretimi için gerekli bir vitamindir.
Yaşlanmaya karşı koruyucu etkisi vardır
Sigara ve alkolün zararlı etkilerini azaltır
Kas yorgunluğuna ve spazmlarına karşı
Sindirim sistemine iyi gelir
● Tiamin (B1) hangi yiyeceklerde bulunur?
Karaciğer ve diğer organ etleri
Süt
Kuru fasulye
Tahıllar (Buğday, mısır, ricȩ)
Ceviz, fındık
Yumurtada bol miktarda bulunur.
● Tiamin (B1) vitamini eksikliğinde ne olur?
Tiamin (B1) eksikliğinde;
Yorgunluk ve isteksizlik
Kusma ve sindirim sistemi sorunları,
Kalp yetmezliği
Huzursuzluk,
Beriberi denilen eklemlerde şişlik ve ağrı
Dengesizlik hissi veren tablolar görülebilir.
RIBOFLAVIN (B2)
Isıya duyarlı ve suda çözünebilen bir vitamindir. Bu vitamini içeren yiyecekler çok uzun süre saklanmamalı ve pişirilen sebzeler ve yoğurt dökülmemelidir.
● Riboflavin (B2) vitamininin işlevleri nelerdir?
Protein, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında görev alır.
Ayrıca demir ve B6 vitamini emilimine yardımcı olur.
büyüme ve gelişmede önemli bir rol oynar
● Riboflavin (B2) hangi yiyeceklerde bulunur?
Karaciğer, et
Süt ve süt ürünleri,
Yumurta
Balık
Yeşil yapraklı sebzeler
Hububat
● Riboflavin (B2) eksikliğinde ne olur?
B2 vitamini eksikliğinde;
Sinir sistemi hastalıkları
Dermatit
Dudak ve ağız çevresinde çatlaklar gibi cilt şikayetleri
İştah kaybı
Işık hassasiyeti görülebilir
FOLİK ASİT
Folik asit suda çözünür ve vücutta depolanmaz. Bağırsak florasında bulunan bakteriler tarafından sentezlenebilmesinin yanı sıra beslenme ile birlikte yeterli miktarlarda alınmalıdır. Hamilelerde ve alkoliklerde folik asit eksikliği yaygındır.
● Günlük folik asit kullanımı nedir?
İhtiyaç duyulan günlük doz 400 mcg’dir. Hamile ve emziren kadınlarda ihtiyaç artar. Hamile ve emziren kişilerin günlük 600 mcg almaları gerekmektedir.
● Folik asidin görevleri nelerdir?
Protein metabolizmasında ve kan hücresi üretiminde rol alır.
Sinir sistemi organizasyonunda ve fetüsün gelişiminde önemli rol oynar.
Hücre bölünmesinde önemli rol oynar.
Damar sertliğini azaltarak kalp krizi, demans ve felç gibi hastalıkları önler.
● Folik asit hangi yiyeceklerde bulunur?
Karaciğer
Yeşil yapraklı sebzeler
Kuru fasulye
Tahıllarda bol miktarda bulunur.
● Folik asit eksikliğinde ne olur?
Konsantrasyon eksikliği
İştahsızlık ve kilo kaybı
Baş ağrısı ve baş dönmesi
Soluk ten
Depresyon
Ağız içindeki yaralar
Hamilelikte anne adayının yetersiz folik asit alımı, doğmamış bebeğin beyin ve omurgasının gelişiminde bazı sorunlara neden olabilir.
B6 (PİRİDOKSİN)
Enerji metabolizmasında görev alan, kan hücrelerinin üretiminde ve sinir sisteminin işleyişinde oldukça önemli olan bir vitamindir. Vücutta depolanmayan, suda çözünen bir vitamindir. B 6 Vitamini ısıya ve ışığa duyarlıdır. Güneş ışığının etkisiyle veya pişirilerek kolayca bozulabilir.
● Günlük B6 (Piridoksin) gereksinimi nedir?
Günlük ihtiyaç duyulan doz 1.5-2 mg / gün’dür. Bu oran emzirme veya hamilelikte artar.
● B6’nın (Piridoksin) işlevleri nelerdir?
B6 vitamini protein sentezinde, amino asit reaksiyonlarında ve glikozun parçalanmasında önemli bir rol oynar.
Bağışıklık sistemini güçlendirir.
İnce bağırsaktan amino asitlerin emilimini sağlar.
İştahı, akıl sağlığını veya ağrıya duyarlılığı etkileyen serotonin ve dopamin üretiminde rol oynar.
Hemoglobin üretiminde rol alır.
Böbrek taşı oluşumunu engeller
Kalbi kolesterol birikimine karşı korur
Yağ, protein ve karbonhidrat metabolizmasında görev alır
● B6 (Piridoksin) hangi yiyeceklerde bulunur?
Et, karaciğer, böbrek
Hububat
Kuru baklagillerde bol miktarda bulunur.
● B6 (Piridoksin) eksikliğinde ne olur?
B6 vitamini (Piridoksin) eksikliğinde;
Anemi
Rahatsızlık
Anoreksi
Sindirim sistemi rahatsızlıkları
Dil ve dudak çatlaması
Konvülsiyon gibi sinir sistemi semptomları ortaya çıkabilir.
B12 VİTAMİNİ
Suda çözünen bir vitamindir. Isıdan etkilenir. İçerdiği kobalt minerali nedeniyle kobalamin olarak da bilinir. Küçük de olsa karaciğerin ve vücudun farklı bölgelerinde depolanabilir.
● Günlük B12 vitamini ihtiyacı nedir?
Günlük B 12 ihtiyacı 2-3 mcg’dir. Hamile ve emziren kadınlarda ihtiyaç miktarı artmaktadır.
● B12 vitamininin işlevleri nelerdir?
Sinir sisteminin doğru ve hızlı çalışmasında işlev görür.
Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Kemik iliğinde hücre üretimine katılır.
Protein metabolizmasında yer alır.
● Hangi yiyecekler B12 vitamini içerir?
Bitkisel besinlerde B 12 vitamini bulunmaz. Et, süt, peynir, yumurta ve balıkta bol miktarda bulunur.
● B12 eksikliğinde ne olur?
Rahatsızlık
Ellerde, kollarda ve bacaklarda uyuşma
Kasılma
Duygu kaybı
Anemi görülebilir.
Bebeklerde büyüme ve gelişme geriliği
Hafıza kaybı ve bunama
Yazar: İsmail Demir
Bu makalenin tüm hakları www.pophaber.com‘a aittir.
Bu Makaleyi İngilizce Aslı İle Okumak İçin TIKLAYIN!