Opera; konusunu genellikle tarih, mitoloji veya efsanelerden alan müzikal ve teatral formda sahnelenen eserlere verilen genel isimdir. Konu, ses ve tiyatro artistleri tarafından söylenir ve oynanır. Arkadaki müzik ise konuyu dile getirir ve destek verir.
Bu durum müzikal form ve dansın iç içe geçtiği bir yapı bütünlüğü ortaya çıkarır. Aynı zamanda opera, en yüksek ses müziği eserleri arasında yer alır.
Operanın Tarihi
Opera, rönesans sonrası İtalya’da ortaya çıkan bir tiyatro çeşidi olarak da bilinir. O dönemde pastoral tiyatrolar, koroyla söylenen şarkıları da içerdiği için ilk opera örneği olarak pastoral tiyatrolar verilebilir. Ancak genel olarak geriye dönüp bakıldığında tiyatro tarihçileri operanın başlı başına bir tiyatro çeşidi olarak ortaya çıktığını öne sürmektedir. Floransa’da Camerata isimli müzik bilginlerinden oluşan bir topluluk, eski Yunan sahne oyunlarını yeniden canlandırmak istemişler. Ve bunun sonucunda, 1595 yılında “Defne” isimli oyunu baştan sona şiir şeklinde olan müzikle oynamışlardır. 1637’de ise, yine İtalya’nın Venedik kentinde tarihteki ilk büyük opera inşa edilmiştir. Burada sahnelenen eserler, çok beğenilmesi üzerine diğer kentlere de yayılmaya başlamıştır. Daha sonra operanın popülerliğini artırmasıyla, 1700 lü yılların başlarında Venedik’te 11 opera binası inşa edilmiş, 400’den fazla eser yazılıp oynanmıştır. Avrupa’da ilgi görüp hızla yayılan opera, 1656 yılında İngiltere’de ilk kez “Rodos’un Kuşatılması” isimli oyunla sahnelere gelmiştir. Opera, 1862-1874 yılları arasında da Fransa’ya da yayılmış ve Paris kentinde ilgi görmeye başlamıştır.
Operanın Bölümleri
Opera 2 kısımdan oluşur. Bunlar, libretto ve müzik kısımlarıdır.
Libretto; operada konunun anlatıldığı ve çoğunlukla şiir şeklinde yazılmış olan söz kısmıdır. Genel olarak, bilinen trajedileri konu edinir. Bu trajedilere umutsuz aşklar, sonları ölümle biten aldatmaları örnek verilebilir.
Diğer kısım olan müzik ise 6 bölümden oluşur.
- 1. Uvertür
Kısaca açılış denilebilir. Operanın konusunun özetlendiği kısımdır.
- 2. Resitatif
Orkestrayla birlikte konuşur gibi serbest şekilde çalınan ya da söylenen bölüme verilen isimdir. Resitatifler daha sonra aryaların doğumuna yol açmıştır.
- 3. Arya
Genellikle sopranoların ya da solistlerin uzunca solo bir şekilde seslendirme yaptıkları bölümdür. Kendi içerisinde 3 bölümden oluşur. Birinci bölümü konuşma havasında geçer, ikinci bölümü daha ritmik bir tempoya sahiptir. Üçüncü bölüm ise allegro adı verilen tempoyla söylenmektedir.
- 4. Koro
Oyuncuların bir arada söyledikleri şarkı bölümüne verilen isimdir. Koroyu oluşturan sesler alto ve soprano ise kadın korosu, tenor yada bas ise erkek korosu olarak isimlendirilir. Korolar birkaç kişiden başlayarak 150-200 kişiye kadar çıkan bir topluluk olabilir.
- 5. Final
Operanın son kısmına verilen isimdir. Bu kısımda solo, koro sesler ve orkestra hep birlikte sahne alır. Genellikle finallerde çok şatafatlı bir bitiş sergilenir.
- 6. Bale
Genellikle operanın uygun yerlerinde bale-rinalar tarafından yapılan danslardır. Balenin üstün olduğu operalara “Baleli Opera” ismi verilir.
Yazar: İsmail Demir
Bu yazının tüm hakları www.pophaber.com ‘a aittir